Huidhonger. Het was voor mij tot voor kort een onbekend begrip maar de laatste weken - alleen in mijn kot- voel ik aan den lijve waar het om gaat. Het online woordenboek omschrijft het als 'een sterke behoefte aan lichamelijk contact, aan aanraking via de huid, zoals die zich vooral bij baby's en bejaarden manifesteert'. Er zijn mensen die niets liever doen dan knuffelen en zoenen en er zijn er die spontaan terugdeinzen als je te dicht in hun persoonlijke ruimte komt. In welke categorie je ook thuishoort, met of zonder rammelende huidhonger, aanrakingen hebben we allemaal nodig. Het is wetenschappelijk bewezen dat een gebrek aan fysiek contact onze weerstand aantast waardoor we sneller ziek worden. Zonder dat contact bestaat de kans dat we depressief, agressief of eenzaam worden. Allemaal goed en wel maar hoe rijm je dat met ‘social distancing’, ons aller plicht in de strijd tegen het coronavirus?
Sociale media maken het mogelijk dat we contacten onderhouden. Het leverde mij met Pasen een heel nieuwe ervaring op: met zeven familieleden (ouders van bijna 80 incluis) aperitieven online, vijf vakjes op 1 laptopscherm, de illusie van een familiebijeenkomst en toch verspreid over vijf verschillende locaties, drie familieleden daarvan alleen.
Al vaak hebben we met elkaar van gedachten gewisseld over de rol van CM als sociale beweging. Dat het niet altijd gemakkelijk is om mensen uit hun kot te krijgen voor een goed bedoelde actie, dat mensen van vandaag het te druk hebben om zich in te zetten als vrijwilliger, dat vrijwillige inzet door velen gezien wordt als idioot omdat je er niet voor betaald wordt, dat er teveel bespaard wordt op gezondheid en welzijn. En toen viel het coronavirus aan. Wereldwijd. Niet kieskeurig. Grillig. Velen beseffen weer wat wij met CM al jaren schreeuwen: als we niet in beweging komen, allemaal, samen en voor elkaar, dan wordt de wereld voor iedereen minder mooi.
‘Dat het allemaal niet simpel is!’, zei mijn negentigjarige buurvrouw gisteren van over de haag.
Ze heeft uiteraard gelijk. Gezondheid is een ‘wicked problem’, een ongestructureerd en moeilijk oplosbaar probleem in het Nederlands. Aangezien gezondheid afhankelijk is van heel veel factoren (vb. milieufactoren, klimaatverandering, individueel gedrag, beschikbare gezondheidszorg, erfelijkheid, geluk, al dan niet beschikken over kennis, financiële mogelijkheden,…) kan een poging tot oplossing resulteren in andere problemen. Het vraagt hoe dan ook altijd om de verandering van attitude en gedrag van een groot aantal mensen.
En daar kunnen wij, CM-vrijwilligers en medewerkers bij helpen. Dat deden we al en dat zullen we verder doen. Ik ben dan ook trots (maar mag ik zeggen: niet zo verrast) dat CM-vrijwilligers de voorbije weken massaal creatieve acties opstarten: boodschappendienst voor geïsoleerde oudere mensen, filmpjes om mensen in beweging te zetten of op te fleuren, hartjesslingers haken om de woonzorgcentra een hart onder de riem te steken, stoffen mondmaskers stikken zodanig dat het CM-personeel en de vrijwilligers binnenkort weer op huisbezoek kunnen, telefoonketting voor een dagelijkse babbel, … Hartverwarmende initiatieven. Maar ons engagement gaat verder. Wij denken verder. Als het virus verslagen lijkt en het ‘gewone’ leven weer op gang komt, dan zullen we er weer zijn als nooit tevoren met boeiende infosessies, gezondheidswandelingen, kritische vragen aan politici, verbetervoorstellen voor beleidsmakers. Daar reken ik op. Daar mag de wereld op rekenen.
Ik stuur jullie allen een hele dikke digi-knuffel. Als voorsmaakje. Want zodra we elkaar weer in levende lijve kunnen ontmoeten dan schud ik krachtig en vol gevoel weer je hand, dan geef ik letterlijk dat schouderklopje dat je verdient en -beschermd door dat met liefde gemaakt mondmasker dankzij een CM-vrijwilliger- knuffel ik onze huidhonger weg. Dan gaan we weer door, in hechte nabijheid, samen en voor elkaar, voor een Gezonde buurt met levenskwaliteit voor iedereen.
Kom hier gezond doorheen.
Tot gauw.
Nancy Fobe
Directeur Gezondheid, welzijn & participatie Oost-Vlaanderen